De verkeerde hamvraag

[udesign_icon_font name=”fa fa-question” color=”#dd3333″ size=”10em”]

Janine Abbring doet het niet zo (heel) slecht als presentatrice van Zomergasten dit jaar. Als eerstejaars mag haar bovendien wel een slippertje vergeven worden. Maar tijdens de uitzending van 20 augustus met primatoloog Frans de Waal liet ze wel een hele forse steek vallen. En gek genoeg, ondanks dat ze ook veel goede vragen stelde, bleef vooral die blunder hangen. Jammer eigenlijk, want het trekt een zomergasten gesprek een beetje naar het niveau van een zomeravond interview.

Het overkomt iedere journalist: een interview liep lekker maar achteraf overvalt je plots dat ontnuchterende gevoel. Dat gevoel dat het licht euforische sentiment waarmee je het prettige gesprek afrondde snel en diep de grond in beukt. Wat niet wil zeggen dat je het interview ineens als mislukt hoeft te beschouwen. Je bent veel te weten gekomen over de geïnterviewde. Je hebt prima materiaal onder je arm als je naar je auto wandelt. Je voelt dat je er een lekker verhaal van kunt maken. Maar het verliest een beetje zijn glans als je denkt aan die ene relevante vraag die je vergat te stellen.

Abbring stond op de doellijn met de bal voor haar favoriete been, en slaagde er desondanks niet in om te scoren

Na ruim tweeënhalf uur praten was het moment daar. Na het bekijken van een schilderij van Hiëronymus Bosch kwam het onderwerp op religie. De Waal vertelde dat hij apathist is, een door hem zelf geïntroduceerd label. Waar een atheïst meent te weten dat God niet bestaat en waar een agnost niet weet of God bestaat, daar vindt een apathist de vraag of God bestaat irrelevant. Alle seinen lichtten op en alle bellen gingen rinkelen. Maar in plaats van daarop door te vragen, stelde Abbring vervolgens de vraag of de mens van nature goed of slecht is. Ze noemde dat zelf nota bene de hamvraag.

Verkeerde slager, dacht ik meteen. Of in een voetbalmetafoor: Abbring stond op de doellijn met de bal voor haar favoriete been, en slaagde er desondanks niet in om te scoren. Ik heb mijn vermoeden waarom Abbring niet doorvroeg op die uiterst originele en interessante reactie van De Waal. Zij lijkt namelijk vooringenomen het gesprek aan te gaan. Op zich is dat nog niet zo erg, iedereen heeft overtuigingen. Maar dat kun je in je journalistieke werk beter voor je houden. Niet Abbring. Zij laat al de hele zomer haar overtuigingen doordruppelen in haar Zomergastgesprekken. Zo vertelde ze tijdens haar interview met wetenschapster Rosanne Hertzberger dat ze atheïst is en tijdens het gesprek met De Waal dat ze feminist is.

Overtuigd dat weldenkende mensen niet geloven, en dat zéker wetenschappers God ver voorbij zijn

Als Abbring in haar gesprek met wetenschapper Hertzberger merkt dat die gelovig is, duikt ze daar bovenop. Blijkbaar overtuigd dat weldenkende mensen niet geloven, en dat zéker wetenschappers God ver voorbij zijn. Bij De Waal ging het iets anders, als variant op hetzelfde thema. Aan hem dacht ze namelijk een maatje in het atheïsme te hebben. Maar dat liep anders. De Waal bekende dus een apathist te zijn. Dat viel even tegen. Terwijl deze apathist in feite de nieuwsgierigheid juist prikkelde en schreeuwde om doorvragen. Maar Abbring? Zij stelde de verkeerde hamvraag.