Is Koolmees een tuinterrorist?
Je mag je best een beetje zorgen maken over de snelheid waarmee veranderingen zich tegenwoordig voltrekken. Zeker als je bedenkt dat die snelheid verder zal toenemen. De zegeningen van snel internet en deling van kennis zijn overigens enorm. Maar om terug te keren naar die zorg: kijk ik naar overheden en beleidsmakers dan slaat de kou me toch wel wat om het hart. De publieke sector staat tóch al niet bekend om het uitvechten van voorhoedegevechten en zal naar verwachting in hoog tempo steeds verder achterop raken. De innovatieve karavaan wacht op niemand.
Het is ook niet eenvoudig; iedereen wil wat van een overheid die moet laveren door een woud van belangen, waarbij ze grosso modo poogt het algemeen belang te dienen. Zij laat zich daarvoor ook door Jan en Alleman belobbyen. Onlangs nog door de vertegenwoordigers van Jan en Alleman, de vakbonden. Daarmee ging zij in gesprek over maatregelen die in eerste plaats de zzp’ers aangaan, ruim 1 miljoen personen ‘and counting’. Sowieso pijnlijk dus dat de zzp-organisaties nog altijd niet aan de overlegtafel zijn uitgenodigd. Daarnaast raken de besproken maatregelen de gehele economie en dat is niet verwonderlijk. Zzp’ers voorzien de markt van expertise, professionaliteit en flexibiliteit. Cruciale kwaliteiten die mede verklaren waarom Nederland relatief zo goed door de crisis kwam.
Zzp’ers voorzien de markt van expertise, professionaliteit en flexibiliteit. Cruciale kwaliteiten die mede verklaren waarom Nederland relatief zo goed door de crisis kwam.
Nu zijn ondernemers blij met die flexibiliteit en smeert het onze economie. Toch kijkt onze overheid er door een argusbrilletje naar. Minister Wout Koolmees van Sociale Zaken, die binnen zijn partij D’66 al langer als ambitieus hervormer te boek staat, wil nu flinke stappen zetten in het verkleinen van de kloof tussen vast en flexibel. Belobbyd door de vakbeweging gaat hij voorstellen om zzp’ers te verplichten pensioen op te bouwen en een arbeidsongeschiktheidsverzekering af te sluiten. Daarnaast wenst hij de omstreden Wet DBA te handhaven. Zoals gezegd, onze overheid loopt eigenlijk al jaren achter de troepen aan, maar dreigt nu echt los te raken van de maatschappelijke realiteit.
Zowel principieel als praktisch zijn deze maatregelen namelijk zeer af te raden. Principieel omdat zzp’ers ondernemers zijn die voor de vrijheid hebben gekozen. Praktisch omdat zij uitstekend in staat zijn zelf een financieel plan te maken. Van dat plan kan directe pensioenopbouw inderdaad onderdeel uitmaken, maar dat is allerminst noodzakelijk. Dat er meerdere wegen naar Rome leiden hoef je zzp’ers namelijk niet uit te leggen. Het allerlaatste waar we dus behoefte aan hebben is een overheid die ons gaat opleggen om nú geld opzij te zetten voor later. Bovendien faciliteert de overheid een bloedbad in plaats van de economie wanneer ze deze maatregelen inderdaad gaat doorvoeren. Door zzp’ers op deze, financiële, manier te beknotten maak je velen vleugellam. Door daarnaast de DBA te handhaven, die voor veel onzekerheid zorgt aangaande de werkrelatie tussen zzp-dienstverleners en inhurende ondernemers, zet je een paardenmiddel in voor een kleine verkoudheid. De schijnzelfstandigheid die de beleidsmaker ermee wil aanpakken heeft de omvang van de spreekwoordelijke mug. Daarvoor heb je geen DBA-kanon nodig.
Overleeft de tuinman zijn tuin, dan is er iets helemaal misgegaan
Om dit alles te metaforiseren: tuinieren is timen en doseren. Ga je op het verkeerde moment snoeien en doe je dat op de verkeerde hoogte, dan ben je je planten niet aan het verzorgen maar aan het terroriseren. Als de overheid gaat acteren op de lobby van de vakbonden om vast en flexibel op deze wijze dichter naar elkaar toe te halen, dan verwordt ze tot die tuinman. Bij goed onderhoud overleeft een bloeiende tuin zijn tuinman. Overleeft de tuinman zijn tuin, dan is er iets helemaal misgegaan. En ruim daarvoor is Koolmees natuurlijk al gevlogen.
Ik wens ondernemend Nederland een heel vruchtbaar 2018 en de overheid, vooral, veel wijsheid.